(س 128) آيا خسارات معنوى قابل جبران است؟ مثلاً كسى به ديگرى افتراى دزدى يا بى عفّتى مى بندد و مفترى در محكمه، به مجازات جرم افترا محكوم مى شود علاوه بر اين، آيا كسى كه مورد افترا قرار گرفته، مى تواند به خاطر اينكه اعتبارش در جامعه مورد خدشه واقع گرديده و به عفّت وى لكّه وارد شده، ادّعاى جبران آن را بنمايد؟

ج ـ هر ضررى، چه به جان و چه به مال و چه به شخصيت و معنويت، موجب لزوم جبران و ضمان است. منتها كيفيّت جبران در بعضى از معنويات به جبران مالى است و در بعضى از آنها به نحو ديگر، و بايد ديد كه عقلا چه نظرى دارند و كسى كه ضرر ديده، به چه امرى حاضر است كه جبران شود. 10/3/81

(س 129) تسبيب در اضطراب موقّت شخص كه ناشى از ترس و وحشت باشد، آيا موجب ارش مى شود يا خير؟

ج ـ مقتضاى قاعده ضمان كه ديه و ارش هم از باب همان قاعده است، ضمان نسبت به هر نحو خسارتى است كه به انسان وارد شود، چه خسارت بدنى باشد و چه روحى و عصبى. بنابراين، اگر كسى به نحوى از انحاء، سبب اضطراب و تشويش خاطر كسى گردد، به نحوى كه از نظر پزشكان اعصاب و روان، ضرر و خسارت محسوب شود، كسى كه سبب آن شده بايد آن خسارت را حسب نظر اهل خبره جبران نمايد. 2/3/78