مهم‌ترین مسأله در بین فقهای صاحب مکتب در هر دوره، انطباق شریعت اسلامی با دنیای متحول انسانی است. فقهای زمان‌شناس و صاحب مکتب که دارای مسؤولیت اجتماعی هستند، در همه حال در پی تدوین راه‌کار برای مسائل و مشکلات پیرامونی می‌باشند.

برخورد با مشکل، زمینه‌ساز تئوری است و تأمل و تحقیق پیرامون تئوری، سبب شکل‌گیری یک نظریه علمی می‌شود و نظریه در سیر تکاملی خود به یک نظام فکری و علمی تبدیل می‌گردد (مهریزی، 1379، ص 63).

احکام شریعت به احکام ثابت و متغیر تقسیم می‌شود. تحولات در زندگی انسان نیز در قلمرو نیازهای متغیر پدید می‌آید که دارای احکام متغیر است، اما در ناحیه ثابت حیات انسانی تحولی نیست تا نیاز به دگرگونی احکام باشد. اندیشمندان و فقهای متعددی در این مسأله ورود پیدا کرده‌اند تا راه حل‌های مناسبی برای رویارویی با احکام متغیر ارائه نمایند.